وضع موجود تولید محصول‌‌های باغبانی در ایران: یک بررسی اسنادی 2- سبزی‌ها، گل‌ها، گیاهان زینتی و گیاهان دارویی.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و استاد دانشگاه شیراز

2 عضو مدعو فرهنگستان علوم و استاد دانشگاه شیراز

3 عضو مدعو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و استاد دانشگاه فردوسی مشهد

4 عضو مدعو فرهنگستان علوم و استاد دانشگاه صنعتی اصفهان

5 عضو مدعو فرهنگستان علوم و دانشگاه تهران

6 عضو مدعو فرهنگستان علوم و استاد دانشگاه تبریز

7 عضو وابسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و استاد دانشگاه شیراز

8 عضو مدعو فرهنگستان علوم و دانشیار دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

چکیده
با بهره گیری از آخرین آمارهای منتشر شده وزارت جهاد کشاورزی و دیگر نهادها، آمار مربوط به سبزی‌ها، گل و گیاهان زینتی و گیاهان دارویی در سال‌های 1391 تا 1396 مورد بررسی قرار گرفتند. برای سبزی‌ها سیب‌زمینی، پیاز، گوجه‌فرنگی و محصول‌های جالیزی، گل و گیاهان زینتی گل‌های بریدنی، گل‌های گلدانی، درختان و درختچه‌ها وگیاهان فصلی و نشایی و گیاهان دارویی گل محمدی و زعفران برگزیده شدند. ایران در بسیاری از محصول های کشاورزی صادراتی مانند گوجه فرنگی و زعفران جزء کشورهای پیشرو تولید کننده در دنیا به ‌شمار می‌رود. همچنین، به دلیل ارزآوری و درآمد زیاد، کارآیی مصرف زیاد آب ، امکان صادرات و افزایش تقاضا، در سال‌های اخیر تولید محصول های باغبانی به ویژه کشت های گلخانه‌ای در کشور، روز به روز در حال افزایش است و در آینده امکان توسعه و تولید پایدار آن‌ها وجود دارد. از سوی دیگر، امروزه توجه به سبزی ها به خاطر دارا بودن ترکیب‌هایی مانند ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌ها، به گل و گیاهان زینتی به خاطر زیبا شناختی و آرامش روان انسان ها و دارو های گیاهی به خاطر کم یا نداشتن عوارض جانبی، روز افزون است. در این مقاله، پس از ارائه آمارها، به واکاوی دشواری‌های وضعیت موجود در هر زیربخش پرداخته می شود و سرانجام مهم‏ترین چالش‎ها و فرصت‏های پیش روی باغبانی ایران بررسی شده و راهکارهایی ارائه می‌گردند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Current Status of Horticultural Crops Production in Iran by Documentary Study 2- Vegetables, Flowers, Ornamentals and Medicinal Plants

نویسندگان [English]

  • .M Khosh-Khui 1
  • Hasan Salehi 2
  • M. Azizi 3
  • Mostafa Mobli 4
  • K. Vahdati 5
  • Vazgin Grigorian 6
  • E. Tafazoli 7
  • Maryam Haghighi 8
1 Fellow of I.R. Academy of Sciences and Professor of Shiraz University
2 Invited Scholar of Academy of Science and Professor of Shiraz University
3 Invited Scholars of I.R. Academy of Sciences and Professor ofFerdowsi University of Mashhad
4 Invited Scholar of Academy of Sciences and Professor of Isfahan University of Technology
5 Invited Scholars of I.R. Academy of Sciences and Professor of Tehran University
6 Invited Scholar of Academy of Sciences and Professor of Tabriz University
7 Associated Member of I.R. Academy of Sciences and Professor of Shiraz University
8 Invited Scholar of Academy of Sciences and Associate Professor of Isfahan University of Technology
چکیده [English]

Using the latest statistics published by the Ministry of Agriculture Jihad and other sources, the statistics related to vegetables, flowers, ornamentals and medicinal plants in the years from 2012 to 2018 were examined. For vegetables, potatoes, onions, tomatoes and cucurbits, for flowers and ornamental plants, cut flowers, potted plants, trees and shrubs, bedding plants and transplants and for medicinal plants, Damask rose and saffron were selected. Iran is one of the leading producing countries in the world in many exported agricultural products such as tomatoes and saffron. In recent years, the production of horticultural products, especially greenhouse products in the country is increasing day by day. Due to high exchange rate and income and also high-water consumption efficiency, the possibility of export and increasing demand, there is a possibility of their sustainable development and production of these crops in the future. On the other hand, today, attention to vegetables due to the presence of compounds such as vitamins, minerals and antioxidants, to flowers and ornamental plants due to aesthetics and peace of mind of humans and herbal medicines due to low or lack of side effects are increasing. In this article, after presenting the statistics, the problems of the current situation in each subsector are analyzed and finally, the most important challenges and opportunities facing these subsectors of horticulture are examined and solutions are suggested.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Flowers. Medicinal plants
  • Ornamental plants
  • Vegetables
1- آزادی، پ. 1394. وضعیت تولید گل و گیاهان زینتی در جهان و ایران، فرصت امروز برای کسب و کارآفرینی. برگرفته از http://forsatnet.ir/news/daily-note
2- آزادی، پ.، س.م. خرازی، ا. نالوسی و آ. حسینپور. 1397. آمار و اقتصاد گل و گیاهان زینتی- ایران و جهان. 274 صفحه.
3- آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی. 1391. آمارنامه کشاورزی ایران. جلد سوم محصولات باغبانی. مرکز آمار ایران، معاونت برنامه‌‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری ایران. برگرفته از www.amar.org.ir
4- آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی. 1392. آمارنامه کشاورزی ایران. جلد سوم محصولات باغبانی. مرکز آمار ایران، معاونت برنامه‌‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری ایران. برگرفته از www.amar.org.ir
5- آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی. 1393. آمارنامه کشاورزی ایران. جلد سوم محصولات باغبانی. مرکز آمار ایران، معاونت برنامه‌‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری ایران. برگرفته از www.amar.org.ir
6- آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی. 1394. آمارنامه کشاورزی ایران. جلد سوم محصولات باغبانی. مرکز آمار ایران، معاونت برنامه‌‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری ایران. برگرفته از www.amar.org.ir
7- آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی. 1395. آمارنامه کشاورزی ایران. جلد سوم محصولات باغبانی. مرکز آمار ایران، معاونت برنامه‌‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری ایران. برگرفته از www.amar.org.ir
8- آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی. 1396. آمارنامه کشاورزی ایران. جلد سوم محصولات باغبانی. مرکز آمار ایران، معاونت برنامه‌‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری ایران. برگرفته از www.amar.org.ir
9- سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران. 1396. آمارنامه سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران. برگرفته از https://www.irica.gov.ir/web_directory
10- امید بیگی، ر. 1386. تولید و فرآوری گیاهان دارویی، انتشارات آستان قدس رضوی، جلد اول. 283 صفحه.
11- بی نام . 1393. عقب ماندگی صادرات گل ایرانی از تولید. برگرفته از  اقتصاد ایرانی www.ireconomy.ir/
12- بی نام. ۱۳۹۵. بررسی اقتصادی صنعت گل و گیاهان زینتی در ایران. برگرفته از خبرگزاری صدا و سیما http://www.iribnews.ir/fa/news/1341407/
13- بی نام. 1396. آمار تولید گل در ایران و جهان ((آمار های عجیب در مورد خودمان و جهان. گلفروشی بهشت . برگرفته از  <http://beheshtflower.blogfa.com
14- بی نام. 1396. بررسی اقتصادی صنعت گل و گیاه کشور و ظرفیت اشتغالزایی آن- بخش نخست:مغفول ماندن صنعت گل و گیاه در نبود حمایت از تولید. سرویس کیهان کد خبر: ۱۰۴۲۳۵.برگرفته از http://kayhan.ir/fa/news
15- بی نام. 1396. صادرات گل و گیاهان زینتی. برگرفته از مجله خبری تو اکسیم blog.2exim.com/
17- سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران. 1396. آمارنامه سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران. برگرفته از https://www.irica.gov.ir/web_directory
18- شیراوند، ف. و م. خیراندیش. 1395. بررسی تولید و بازاریابی گیاه دارویی شیرین بیان. نخستین همایش گیاهان دارویی و معطر، دانشگاه گنبد کاووس، دهم اردیبهشت. صفحه 42.
19- مجاوریان، س.م.، س. احمدی کلیجی و ا. روان. 2016. تعیین بازارهای هدف صادراتی گیاهان دارویی ایران. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران 737-729:(4)46.
20- مبلی، م. و ب. پیراسته. 1377. تولید سبزی (ترجمه). انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان. 877 صفحه.