ارزیابی وضعیت توسعه صنایع جوجه‌کشی ایران با بهره‌گیری از روش تاپسیس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی بیوسیستم، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان

2 2. دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

10.22047/srjasnr.2023.181000

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مقدار توسعه‌یافتگی صنعت جوجه‌کشی در ایران در دو مقطع زمانی در سال‌های 1395 و 1399 انجام شد. معیارهای مؤثر بر توسعه صنعت جوجه‌کشی بررسی و سپس وزن معیارها با بهره­گیری از دو روش آنتروپی شانون و مقایسه‌های زوجی براورد شد. معیارهای انتخاب شده عبارتند از شمار موسسه­های جوجه‌کشی (461/0)، ظرفیت ماشین‌های جوجه‌کشی (243/0)، شمار انواع جوجه یک‌روزه تولیدشده (148/0)، شمار انواع تخم نطفه‌دار مصرف‌شده (094/0) و شمار شاغلان صنعت جوجه‌کشی (052/0). در پایان از روش تاپسیس4 برای رتبه‌بندی 11 استان برتر در صنعت جوجه‌کشی بهره­گیری شد. نتایج نشان داد که در سال 1395، به ترتیب استان‌های مازندران، گیلان و آذربایجان شرقی و در سال 1399، استان‌های گیلان، مازندران و گلستان بیشترین مقدار توسعه‌یافتگی در این صنعت را داشته‌اند. نتایج نشان داد که همبستگی معنی‌داری بین وضعیت صنعت پرورش مرغ مادر به عنوان صنایع بالادست و صنعت پرورش مرغ گوشتی به عنوان صنایع پائین‌دست، با مقدار توسعه‌یافتگی صنعت جوجه‌کشی وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Developmental Status of Iran's Hatchery Industries Using the TOPSIS Method

نویسندگان [English]

  • Morteza Zangeneh 1
  • Kheyzaran Hassanpour 2
1 Department of Biosystems Engineering,, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan
2 MSc Student, Economic and Rural Development Department, University of Guilan, Rasht, Iran
چکیده [English]

This research was conducted with the aim of evaluating the development level of the hatchery industry in Iran at two points in 2016 and 2021. The effective criteria in the development of the hatchery industry were investigated, then the weights of the criteria were estimated using Shannon entropy and pairwise comparisons methods as follows. The number of hatchery institutions (0.461), the capacity of hatchery machines (0.243), the number of day-old chicks produced (0.148), the number of fertilized eggs consumed (0.094) and the number of workers in the hatchery industry (0.052). These criteria were used in the TOPSIS method to rank the top 11 provinces. The results showed that in 2016, Mazandaran, Guilan and East Azarbaijan provinces and in 2021, Guilan, Mazandaran and Golestan provinces had the highest development level in this industry. Developmental level of hatchery industry did not show a significan correlation with the state of broiler breeding and production industries as upstream and downstream industries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Day-old chicks
  • Fertilized eggs
  • Hatchery institutions
  • Hatchery machines
اسفنجاری، رضا؛ زیبایی، منصور. (1391). بررسی کارایی فنی و شکاف تکنولوژی واحدهای پرورش مرغ تخم گذار ایران. اقتصاد و توسعه کشاورزی، 26 (4)،252-260.
اصفهانی، سیدمحمدجعفر؛ خزاعی، جواد. (1389). بررسی عوامل مؤثر بر کارایی مرغ‌داران استان خراسان جنوبی. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 4،165-180.
باتمانی، الهام؛ زراعت کیش، سید یعقوب. (1400). درجه توسعه یافتگی روستاهای استان کرمانشاه (کاربرد روش تاکسونومی عددی). نشریه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 13 (2)، 1-24.
پاینده، زهرا؛ خیرعلی پور، کامران؛ کریمی، محمود. (1395). بررسی کارایی واحدهای پرورش مرغ گوشتی به روش تحلیل پوششی داده‌ها، مطالعه موردی: استان اصفهان. مهندسی بیوسیستم ایران، 47 (3)، 577-585.
خالدی، محمد؛ شوکت فدایی، محسن؛ نکوفر، فرناز. (1389). بررسی کارآیی بازار گوشت مرغ در ایران (مطالعه موردی: شهرستان کرج). اقتصاد و توسعه کشاورزی، 24 (4)، 448-455.
دادله، بهمند. (1400). ارزیابی وضعیت توسعه یافتگی کشاورزی با استفاده از روش‌های برنامه ریزی (مطالعه موردی شهرستان‌های استان سمنان). نشریه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 13 (3)، 150-166.
دریجانی، علی. (1390). برآورد کارایی تکنیکی واحدهای نیمه مکانیزه پرورش مرغ گوشتی شهرستان گرگان: رهیافت مرز تصادفی. اقتصاد و توسعه کشاورزی، 25 (4)، 498-506.
ده‌یوری، سحر؛ محرابی، امیر. (1398). کاربرد روش تاپسیس فازی برای تعیین سطح توسعه یافتگی روستایی (مطالعه موردی روستاهای شهرستان اسلامشهر). نشریه پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 12 (2): 63-76.
زنگنه، مرتضی؛ بنائیان، نرگس. (1398). مکانیابی بهینه غرفه‌های توزیع میوه تنظیم بازار نوروز در شهرستان رشت با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی. دوازدهمین کنگره ملی مهندسی مکانیک بیوسیستم و مکانیزاسیون ایران، دانشگاه شهید چمران ، اهواز.
شمس، علی. جوادی، علی. (1394). بررسی سطح توسعه یافتگی شهرستان‌های استان زنجان از لحظ شاخص‌های دامپروری، تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 46(1)، 95-105.
شهبازی، حبیب؛ امجدی، افشین. (1395). اثر سیاست‌های حمایت از مصرف‌کنندگان بر توسعه تقاضا در زیر بخش دام و طیور. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 23 (94)، 213-244.
شهبازی، حبیب؛ حسینی، سیدصفدر. (1388). الگوی اقتصادی رفتار حاشیه بازاریابی گوشت قرمز در ایران. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 40 (1)، 1-18.
عبداللهی کلورزی، مژگان؛ باقر سلیمی، سعید؛ صیداوی، علیرضا. (1399). تحلیل پیشرانهای کلیدی توسعه صنعت طیور با استفاده از رویکرد آینده‌نگاری. نشریه پژوهش‌های علوم دامی ایران، 12 (4)، 529-548.
فزونی اردکانی، زهرا؛ فرهادیان، همایون؛ پزشکی راد، غلامرضا. (1396). تعیین درجه توسعه یافتگی صنایع لبنی استان‌های ایران، کاربرد تکنیک تاکسونومی عددی. نشریه علوم و صنایع غذایی ایران، 64 (14)، 51-60.
قدسی پور، حسن. (1384). فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
قربانی، محمد؛ دهقانیان قطب آبادی، سیاوش. (1382). بررسی کارایی بازاریابی مرغ گوشتی در استان خراسان. علوم و صنایع کشاورزی، 17 (1)، 125-134.
قصوری، شکوفه. قاسمی غنچه نازی، مهرنوش. (1399). برآورد مقدار مصرف کالاهای اساسی در کشور در سال 1390 تا 1400. مرکز آمار ایران. تهران.
گرایی، محبوبه؛ سالم، علی اصغر. (1401). امنیت غذایی 25 ساله ایران با توجه سیاستهای اقتصاد مقاومتی (با تاکید بر اصلاح الگوی مصرف). نشر فرسار. ارومیه. ایران.
مصلحی، حمیدرضا. (1399). مقایسه وضعیت تولید مرغ در ایران با سایر کشورها. مجموعه نشریات تجارب دنیا در بخش کشاورزی و منابع طبیعی، نشر آموزش کشاورزی، تهران.
Banaeian, N., Mobli, H., Fahimnia, B., Ewa Nielsan, I. & Omid, M. (2018). Green supplier selection using fuzzy group decision making methods: a case study from the agri-food industry. Computers & Operation Research, 89, 337-347.
Davis, G.T. (1955). Influence of Oxygen Concentration on Hatchability and on Selecting for Hatchability. Poultry Science, 34, 107-113.
Opricovic, S. & Tzen, G.H. (2004). The Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operation Research, 156 (2), 445-455.
Uzundumlu, A.S. & Dilli, M. (2022). Estimating Chicken Meat Productions of Leader Countries for 2019-2025 Years. Ciência Rural, 52 (2), 248-263.