نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• بهمن یزدی صمدی

استاد دانشگاه تهران

چکیده

از جمله چالش‌های مهم پیش‌رو در کشاورزی جمهوری اسلامی ایران عدم حفاظت از منابع طبیعی، تغییر اقلیم و ناپایداری محیط زیست است. جامعه‌ای که نتواند محیط زیست خود را حفظ کند یعنی منابع موجود در سرزمین زیستگاه خود را بیش از اندازه مصرف نماید و از فرسایش خاک، قطع بی‌رویه جنگل‌ها، تغییر اقلیم و مانند آن جلوگیری ننماید، بدون شک محکوم به نابودی است. در این مورد مثال‌های تاریخی از اقوام پولینزی و اقوام قدیم مایایی آورده شده است. بی‌اعتنایی به فرسایش خاک ها در طول تاریخ نیز عاملی در محو تمدن‌ها بوده است. توسعه بدون برنامه سطح زیر کشت، قطع جنگل ها، استفاده بیش از حد از مراتع، مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی، سموم دفع آفات گیاهی و سوخت‌های فسیلی (نفت، گاز، زغال‌سنگ)، سبب آلودگی محیط زیست و افزایش گازهای گلخانه‌ای، گرم شدن زمین و در نتیجه تغییر الگوی بارندگی و پیدایش خشکی و سیلاب ها، بالا آمدن سطح آب دریاها، بروز گرد و غبار گسترده، افزایش فرسایش خاک و کمبود آب در جهان و در کشور ما شده و خواهد شد. راه های مقابله با این چالش بزرگ عبارتند از کنترل جمعیت و داشتن الگوی مصرف متعادل، کاهش مصرف سموم و کودهای شیمیایی، حفاظت بیشتر از جنگل ها و مراتع به عنوان مخازن ترسیب کربن، جلوگیری از فرسایش خاک و تقویت آبخوان‌ها، استفاده از روش‌های مناسب خاک‌ورزی مانند کشت بدون شخم، جایگزینی انرژی فسیلی با انرژی‌های تجدید‌شونده، برنامه‌ریزی برای ایجاد توازن منطقی بین توسعه و توان اکولوژیکی محیط زندگی، اصلاح ارقام زراعی و باغی مقاوم به گرما، خشکی، آفات و بیماری‌ها و اعمال نظام‌ها و روشهای جدید مدیریت کشاورزی. عوامل محیطی مؤثر در تولید و عملکرد محصول های زراعی شامل آب، زمین، خاک و مواد غذایی آن، انرژی، غذا، تنوع زیستی، بازیافت زباله‌ها، مدیریت و تغییر اقلیم است. علاوه ‌بر این ها خشکی، دما، میزان دی اکسید کربن و اُزن جوّ و تنش‌های زیستی و غیرزیستی نیز بر تولیدهای زراعی تأثیر گذارند، که اثر اکثر آن ها در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است. نیازهای غذایی کشور در مورد محصول های اساسی گندم، برنج، قند و شکر، روغن، جو، ذرت دانه‌ای و حبوبات برای حال حاضر، افق چشم‌انداز 1404 (2025) و 1429 (2050 میلادی) با توجه به میزان جمعیت در مقاطع یاد شده، برآورد شده و راه های تأمین غذای جمعیت کشور در آینده بررسی شده است. برای تأمین غذای مردم کشورمان افزایش سطح زیر کشت چندان مورد نظر نیست و لازم است به راه‌های افزایش عملکرد روی آورد. در این زمینه استفاده از روش های بهنژادی، ژنتیک و تهیه ارقام جدید و کاربرد روش‌های به‌زراعی و مدیریت تولید مورد توجه قرار گرفته است. از جمله روش های به‌زراعی و مدیریت استفاده بهینه از آب، روش های جدید خاک‌ورزی، مصرف به اندازه و به موقع کودهای شیمیایی، کاربرد ماشین‌های بذرکار دقیق، مبارزه تلفیقی با آفات و استفاده از اطلاعات و فنون پیشرفته زراعی و فناوری‌های جدید است که در این مقاله به آن ها پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

• محصول های زراعی
• کشاورزی
• تغییر اقلیم
• محیط زیست

عنوان مقاله [English]

Crop Production Challenges and Ways to Overcome Them

نویسنده [English]

• B. Yazdi Samadi

University of Tehran

چکیده [English]

Crop production challenges in Iran are: preserving natural resources, climate change and environmental sustainability. A nation who could not be able to save his environment including soil erosion, forests, climate change and increasing consumption of natural resources, would not be survived. Such nations, like Polynesians and Mayan people are cited in this article. Ignoring soil erosion through agricultural activities has been the cause of plaguing ancient civilizations, too. Increasing cultivated area without specific plans, deforestation, overgrazing, overusing of fertilizers, insecticides, and fossil fuels cause environmental contaminations, increase greenhouse gases, increasing  air temperature which altogether result in change in precipitation pattern, incidence of droughts, floods, dust storms, and water shortage in the area. Confrontation of  these challenges are: population control, sustainable consumption pattern, reducing the use of insecticides and fertilizers, range and forests conservation as carbon sequestering sources, suitable cultivation methods like no-tillage, replacing fossil energy by renewable energy, making logical balance between development and ecological strength of environment, breeding agronomic and horticultural cultivars resistant to heat, drought, pests and diseases, and using new agricultural management policies. Environmental factors affecting crop yields are: water, land, soil, soil nutrition, energy, food, biodiversity, solid waste recycling, management and climate change. In addition, drought, temperature, atmosphere CO₂ and ozon, biotic and abiotic stresses affect crop production, too. The food needs of Iran for strategic crops such as wheat, rice, sugar, fat, barley, corn, and pulses for now and for 2025 and 2050, with respect to population growth, have been estimated. To meet the food needs of growing  population in Iran, increasing cultivated areas  should not be considered . Instead, genetics and breeding approaches to develop new cultivars and also production and management techniques should be taken into account. Management approaches such as efficient water use, new cultivation techniques, efficient use of fertilizers, precision seed planters, integrated pest management (IPM) and new cropping information technology have been discussed in this article. Our planet earth is sustainable in terms of water and sunshine. Natural resources and environment are the main background for agricultural activities and their safeguarding is the main factor for agricultural production in any habitat

کلیدواژه‌ها [English]

• Crop production
• Agriculture
• Climate change
• Environment