نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج.
2 دانشآموخته دکتری آیندهپژوهی، دانشگاه تهران
3 کارشناس آموزش سازمان تعاون روستایی استان فارس
چکیده
توسعه پایدار کشاورزی و تأمین امنیت غذایی کشور ضمن حفظ سلامت و کیفیت محصولهای کشاورزی در گرو توسعه کشاورزی دانشبنیان است. به منظور پیشبرد کشاورزی دانشبنیان، پایش تحولهای ملی و جهانی پیشرو و هماهنگ کردن فعالیتها با تغییرهای پرشتاب علم و فناوری راهگشاست. با توجه به نقش مؤسسههای پژوهشی داخل کشور برای پژوهش کشاورزی دانشبنیان، ضروری است این مؤسسهها با پایش تحولهای علمی و فناورانه جهانی پیشرو، سمت و سوی پژوهشهای مورد نیاز آینده کشور را تعیین کنند. بنابراین در این پژوهش، به بررسی آینده بدیل مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی به عنوان یک مؤسسه پژوهشی دانشبنیان فعال در حوزه فناوری کشاورزی پرداخته شده است. روش به کارگرفته شده در این پژوهش، روش توصیفی- واکاوی و پیمایشی است. جامعه آماری شامل پژوهشگران خبره مؤسسه در ستاد و مرکزهای استان، مدیران متخصص و کارشناسان خبره در حوزه فنی و مهندسی کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی هستند. برای گردآوری اطلاعات از روش مطالعه کتابخانهای، پرسشنامه، نشستهای هماندیشی و پانل خبرگان استفاده شد. پرسشنامهها به روش دلفی و در سه مرحله، براساس بررسی پیشینه پژوهش و نظرسنجی از خبرگان، طراحی و روایی و پایایی آنها سنجیده شد. در این پژوهش، برای طراحی سناریوها از روش GBN استفاده شد. در ابتدا، روندهای حاکم بر فعالیتهای پژوهشی مؤسسه از بدو تأسیس، شناسایی و واکاوی شدند. پس از آن نیروهای پیشران تأثیرگذار بر آینده مؤسسه و بهدنبال آن عدمقطعیتهای کلیدی شناسایی شدند. پس از تشکیل ماتریس سناریو، سه سناریوی آینده مرسوم، آینده دوران سختی و سناریوی آینده مطلوب خلق شدند.
کلیدواژهها