نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدعلی زارع چاهوکی ¹
• انور سنایی ²

¹ استاد دانشگاه تهران

² دانشجوی دکتری دانشگاه تهران

چکیده

منابع طبیعی که بستر حیات و توسعه پایدار است، نقش مهمی در ایجاد اشتغال و امرار معاش بهره­برداران دارد و منشأ بسیاری از فعالیت­های تولیدی و اقتصادی کشور است.از این‌رو، حفظ، توسعه، احیا و بهره‌برداری پایدار از منابع ­طبیعی باید در اولویت قرار گیرد.در این مقاله پیامدهای اجرای طرح هدفمندی یارانه­ها بر منابع طبیعی کشور با استفاده از تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات وزارتخانه­های جهاد کشاورزی و نیرو بررسی شد. پیامدها به دو دسته مثبت و منفی تقسیم شدند. از جمله پیامدهای مثبت حذف یارانه­ها می­توان به کاهش آلودگی هوا، خاک، آب و کاهش مصرف سوخت­های فسیلی، کود و سموم شیمیایی اشاره کرد. همچنین، افزایش قیمت آب­ می­تواند باعث اصلاح الگوی مصرف آب شرب و کشاورزی شود و به تغذیه آب­های زیرزمینی و آبخوان­ها کمک کند. هدفمندی یارانه­ها می­تواند موجب اصلاح الگوی مصرف و گرایش به سمت انرژی­های تجدیدپذیر طبیعی شود که نقش عمده­ای در پایداری محیط زیست دارند. از جمله پیامدهای منفی اجرای هدفمندی یارانه­ها افزایش قیمت حامل­های سوخت، انرژی، علوفه دام است که به شدت به بوته­کنی و جنگل­تراشی منجر می­شود. همچنین، حذف یارانه­ واحدهای تولیدی کشاورزی پیامدهای منفی را به دنبال دارد. درحالی­که افزایش قیمت نهاده­های دامی و هزینه­های نگهداری باعث افزایش اتکای دام به مراتع می­گردد که اثرهای آن تخریب و تصرف هر چه بیشتر این عرصه­هاست. بنابراین،ضرورت دارد که پیش از اجرای هر قانون و سیاستی، به پیامدهای آن بر تمامی بخش­های کشور و به ویژه بر حوزه­­ منابع طبیعی توجه شود.

کلیدواژه‌ها

• اصلاح الگوی مصرف
• انرژی‌های تجدیدپذیر
• حذف یارانه
• قیمت نهاده‌ها
• کاهش مصرف سوخت فسیلی

عنوان مقاله [English]

Analysis of Targeted Subsidies Project Consequences on the Natural Resources in Iran

نویسندگان [English]

• M.A. Zare Chahouki ¹
• A. Sanaei ²

¹ Professor of University of Tehran

² Ph.D. Student, University of Tehran

چکیده [English]

Natural resources, as the basis of life and sustainable development, play vital role in creating job and securing beneficiaries livelihood. Hence natural resources preservation, development and rehabilitation should be prioritized. In this paper, probable consequences of targeted subsidies on the natural resources using analysis of statistics and data from the Ministries of Agricultural Jihad and Energy were analyzed for their positive and negative effects. Some of the positive consequences of the elimination of subsidies are reduced air, soil and water pollution due to reduced use of fossil fuels, chemical fertilizers and pesticides. Also higher prices of water can affect patterns of urban and agricultural consumption of water and help to feed the groundwater and aquifers. Targeted subsidies can modify energy consumption patterns and strengthen trends toward producing renewable energy that play a major role in the sustainability of natural resorces. Negative consequences of targeting subsidies are increased prices of fuel, energy and animal forage which result in the plant and forest clearing. Also elimination of subsidy of agricultural production units results in negative consequences. Increased input prices of livestock and livestock production costs have increased reliance on natural resources and occupation these areas. It is recommended that before implementation of any law and policy to be is considered its consequences on all parts of the country and especially natural resources areas, particularly environmental sustainability, should be are analyzed and foreseen.

کلیدواژه‌ها [English]

• Elimination of subsidy
• Energy Supply
• Input prices
• Reducing the use of fossil fuels
• Reform consumption pattern