%0 Journal Article %T مدیریت آموزشی و ترویجی در بهره‌برداری پایدار از مراتع‌ کشور %J مجله پژوهش های راهبردی در علوم کشاورزی و منابع طبیعی %I فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران %Z 24234757 %A شهبازی, اسماعیل %D 2017 %\ 05/22/2017 %V 2 %N 1 %P 1-14 %! مدیریت آموزشی و ترویجی در بهره‌برداری پایدار از مراتع‌ کشور %K بهره برداران مرتع %K بهره برداری پایدار %K حفظ مراتع %K مرتع %K مدیریت آموزشی %R 10.22047/srjasnr.2017.110544 %X مراتع مهمترین، وسیع­ترین، مفیدترین و زیباترین منابع خدادادی، نه تنها در دسترس و مورد استفاده بشر، که در دسترس و مورد استفاده همه جانداران روی کره زمین است و چون چنین است، پس ناچار این عرصه­های طبیعی­ در معرض بیشترین و سهمناک‌ترین آسیب‌ها و بلایا و حادثه‌ها و رخدادهای انسانی و غیرانسانی هم قرار دارند. این پدیده و کیفیّت‌ها و شرایط مربوط به آن در ارتباط با موجودیّت مراتع، کم ­و بیش در هر سرزمین، از ابتدای خلقت و در طول زمان تا به ‌کنون، این چنین جریان داشته است و نتیجه این­که به­ویژه در قرن‌های اخیر، بشریّت شاهد مرگ تدریجی، ولی ­مستمرِّ این منبع سرشار از سود و صفا و برکت بوده و می­باشد. تا آن­جا که شواهد زیادی از بروز این پدیده حکایت از آن دارد که در خیلی از مناطق­ گیتی، مرگ تدریجی مراتع، مصیبتِ خشکسالی‌های پی در پی و به دنبال آن هم نابودی زیستگاه­های طبیعی و پیرو آن‌ها، مهاجرت­های توده­وار خانوارها و در نهایت هم، سقوط تمدن‌های بشری در یک ناحیه دیگر از سرزمین­های مسکونی روی کره زمین را در پی ­داشته­ است و اینک، با توجه به ­ضرورت پایداری مدیریّت مراتع به عنوان یکی از عمده­ترین منابع زیستی همه موجودهای زنده روی­ کره زمین، هدف از این مقاله طرح راهبُردهایآموزشی و ترویجی در فرایند حفظ، احیاء، توسعه و بهره­برداری ­پایدار از مراتع­ کشور می‌باشد. بدین منظور، ضمن ­انجام مطالعه­های کتابخانه‌ای، پژوهش­های زیر بنای ­این مقاله بیشتر متکی بر استفاده از پیمایش­های بالینی از راه مشاهده و گفتگو و مصاحبه با افراد و گروه­های شاغل در امور بهره­برداری و نگهداری از مراتع در دهستان­ها و روستاها و چراگاه­های ییلاقی و گاوبِنه­ها و نیز در نهادها و ارگان­های مربوط در کشور انجام ­گرفته ­است. یافته­های این بررسی که مبتنی بر سابقه‌های تجربی و مطالعه‌های متکی بر توسعه طبیعت ـ محور می‌باشد، بیانگر این واقعیت است که پیش از هر حرکتی در فرایند حفظ، احیا، توسعه و بهره‌برداری ­پایدار از مراتع ­کشور، باید به­ طرح و اجرای راهبُردهای آموزشی و ترویجی روی آورد. از این رو در این مقاله، مروری بر ارکان مکتب آموزشی ترویج مشتمل بر فلسفه‌، اصول، اهداف‌ و راهبُردهای نظام آموزش­هایِ ترویجی انجام گرفته که به اجمال در پیوست مقاله آمده است. در تکمیل این ارکان، پس از تبیین روش‌های آموزشی ­ترویج، گروه‌های هدف برنامه‌های ­آموزشِ رهبران فنّی محلّی و خُبرگان بومی و چوپانان حرفه­ای (اعم از روستایی و عشایری) از راه تشکیل­کارگاه‌های آموزشی و در پی آن، شیوه‌­های آموزش عمومی دامداران روستایی و عشایری داوطلب آموزش، تعیین و معرفی شده است. در عین حال در پایان مقاله، افزون بر ارائه چند پیشنهاد، به برخی از محرّک‌ها و انگیزه‌های آموزشی برای جلب و جذب گروه‌های هدف برنامه­های آموزشی­ و نیز، به­ مبانی سنجش اثربخشی فعّالیّت‌های‌آموزشیِ ترویج در مدیریت پایدار مراتع­ کشور هم ­اشاره شده ­است. %U https://srj.asnr.ias.ac.ir/article_110544_2fc006e95d1822f4ebfe054d641010d3.pdf